Қазақстан Республикасы Президенттігіне кандидат Салтанат Тұрсынбекова Ақтауда жалғыз басты аналармен кездесу өткізді. Олардың қиын жағдайынан бүкіл еліміз хабардар.
«Бұл – ауқымды және өте өзекті проблема.Жалғызбасты аналар алимент сұрамауы керек, бұрынғы күйеуі мен бірге тұратын адамдарының артынан жүгірмеуі керек. Балаларын өсіреді, оларға білім, лайықты тәрбие береді. Әйелдер барлық жауапкершілік жүгін өз мойындарына көтермеуі тиіс», – дедіСалтанатТұрсынбекова.
Құқық қорғаушы Ішкі істер министрлігіне сілтеме жасай отырып, бірнеше азаматты атады.
«2021 жылы Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексінің 139-бабы бойынша алимент төлемегені үшін 300-ден астам борышкер қылмыстық жауапкершілікке тартылды, олардың жартысы нақты мерзімдерін алды», — деді ол.
Бұл ретте қарыздың жалпы сомасы жүздеген миллиард теңгені құраса, сот орындаушылар қазірдің өзінде жүздеген істерді жүргізіп жатыр.
Кездесуге баласы бар әйел қатысты.
«Екі жыл бұрын мен балаға алимент сұрадым. Әкесі алимент төлемейді және төлегісі де келмейді, олар өздерінен ештеңе өндіре алмау үшін жұмысты тастап, түрлі қулыққа барған. Басында ол әкесі екенін мойындаған, кейін ақылы ДНҚ талдауын сұрап, білгенін істеп жатыр», — деп бөлісті ол.
Әйел алимент өндірудің қолданыстағы әдістері тиімсіз деп санайды.
Кандидаттың айтуынша, алимент өндірудегі негізгі мәселелердің бірі – борышкердің кірісін анықтаудың тиімді әдістерінің жоқтығы. Егер борышкерде жұмыс болмаса және жұмыс іздеуге тырыспаса, онда алименттік қарыз орташа республикалық жалақыға сүйене отырып айқындалады.
«Сот орындаушылары борышкердің мүлкі туралы ақпаратты тек ашық көздерден алады. Мысалы, оның ресми табысының сомасы 50 мың теңге екені көрсетілсе, одан алимент ретінде ірі соманы өндіру мүмкін емес. Сот орындаушысы тарапынан оның қымбат көлікті қайдан алғаны және шетелге қандай ақшаға баратыны туралы түсініктеме беруді талап ету шектен шыққандық деп санайды», — деп бөлісті ол.
Салтанат Тұрсынбекова сарапшылардың деректеріне сүйене отырып, төрт таңбалы айыппұл салу немесе екі жылға дейін қамауға алу түріндегі жаза болмаса, олардың алимент бойынша міндеттемелерін орындату іс жүзінде мүмкін емес екенін айтты. Себебі, алимент төлемейтін азаматқа қатысты қылмыстық іс қозғалған кезде ол аздаған соманы, айталық, бірнеше мың теңге төлеп, жауапкершіліктен жалтарып кетеді.
«Алименттерді тұрақты төлемейтіндерге әсер ету механизмі тиімді емес екенін мойындау керек. Неге бұл өзгермейді?», — деп атап өтті құқық қорғаушы.
Айта кетейік, Салтанат Тұрсынбекова толық емес отбасын қолдау тақырыбын көптен бері көтеріп келеді. Ол өзінің сайлауалды бағдарламасы аясында толық емес отбасылардың мәртебесін заңнамалық тұрғыдан бекітуді, сондай-ақ отбасының нақты қиын жағдайына байланысты тұрғын үйді әділ таңдау және бөлу механизмін әзірлеуді ұсынады.
Сонымен қатар, үміткер Yessenov университетінің оқытушыларымен, студенттерімен және түлектерімен кездесті.
Студенттер онымен өз мәселелерімен бөлісті. Жиынға қатысушылардың бірі ауылдан келген студенттерді қолдау мәселесін көтерді.
«Барды бар деу керек, мәселені жоққа шығаруға болмайды. Жастар ауылдан кетіп жатыр, қаламен салыстырғанда, ауылдық жерде көпбалалы отбасылар көп, жұмыс жоқ. Сондықтан жастар үнемі мүмкіндік іздеп, үлкен қалаларға кетіп жатады. Осы уақытқа дейін көп аймақтарды араладым және шұғыл назар аударуды қажет ететін мәселелердің барлығын көріп, естіп жүрмін. Грантпен қоса, ауылдарда да жақсы өмір сүруге жағдай жасау керек, балаларымыз мәжбүрліктен емес, өз еріктерімен қала алуы керек», — деді ол.
Салтанат Тұрсынбекова ауылдардағы ең бірінші нені өзгерткісі келетінімен бөлісті. Мәселен, ауыл тұрғындары үшін алғашқы медициналық-санитарлық көмектің қолжетімділігін 100 пайыз қамтамасыз ету, ауылдық жердегі фельдшерлерді көлікпен қамтамасыз ету, ауылдық жерлердегі студенттерді қолдау бойынша мемлекеттік бағдарламаларды әзірлеу керек.
